Με το άνοιγμα των σχολείων να βρίσκεται -μάλλον- προ των πυλών, είναι ζωτικής σημασίας να μιλήσουμε για ακόμη μια φορά στα παιδιά μας γι’ αυτόν τον «αόρατο» -όπως τον χαρακτηρίζουν οι επιστήμονες- εχθρό, την βίαιη είσοδό τους στις ζωές μας και τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να συμβάλλουμε –όσο είναι φυσικά εφικτό- στην αντιμετώπισή του και στον περιορισμό της διάδοσής του.
Δήμητρα Πήττα
Εκπαιδευτικός Α’ Βαθμιας & Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
Κι ενώ-σύμφωνα πάντα με τους ειδικούς-τα παιδιά είναι λιγότερο πιθανόν απ’ ότι οι ενήλικες να κολλήσουν τον νέο κοροναϊό , εντούτοις αυτό δε σημαίνει πως δε πρέπει να τα εκπαιδεύσουμε στο πώς να μείνουν ασφαλή κατά την επιστροφή τους στα θρανία.
(Αξίζει σε αυτό το σημείο να τονιστεί, πως το πρώτο βήμα της «εκπαίδευση» των παιδιών σχετικά με τον νέο κορονοϊό, είναι να εντοπίσουμε τι γνωρίζει ήδη το παιδί πριν προχωρήσουμε σε περαιτέρω διευκρινήσεις).
1. Κάντε ερωτήσεις προσαρμοσμένες στο επίπεδο ηλικίας του παιδιού.
Για μεγαλύτερα παιδιά, μπορείτε να ρωτήσετε, “Τι ακούτε για τον κοροναϊό; Τι ερωτήσεις έχετε;” ενώ για τα μικρότερα παιδιά, θα μπορούσατε να πείτε, “Έχετε ερωτήσεις σχετικά με τη νέα ασθένεια;”
Αυτό σας δίνει την ευκαιρία να μάθετε πόσα πράγματα τα παιδιά γνωρίζουν – και να μάθετε αν τα έχουν ακούσει σωστά και από έγκυρες πηγές. Σε κάθε περίπτωση, ακολουθήστε την κατευθυντήριο γραμμή που σας δίνει το παιδί σας. Αν δε θέλει για τον οποιονδήποτε λόγο να μιλήσει για αυτό το θέμα ή να απαντήσεις στις ερωτήσεις σας, μη το πιέσετε.
2. Καθησυχάστε τα, παραμένοντας όμως ειλικρινείς
Βοηθήστε το παιδί σας να αισθανθεί ασφαλές, αλλά να είστε ειλικρινής. Μην το ζαλίσετε με περισσότερες λεπτομέρειες απ’ όσες πρέπει να ξέρει και απ’ όσες το ενδιαφέρουν. Μιλήστε ήρεμα και καθησυχαστικά. Όταν αναφέρεστε στον νέο αυτό ιό, χρησιμοποιήστε ήρεμη φωνή και προσπαθήστε να μην δείξετε τις φοβίες σας σε μεγάλο βαθμό. Σκοπός μας μπορεί μεν να είναι η συνειδητοποίηση από μέρους των παιδιών της σοβαρότητας της παρούσας κατάστασης, αλλά σε καμία περίπτωση δε πρέπει και να τα πανικοβάλλουμε.
3. Αφήστε τα να μοιραστούν τις φοβίες τους
Δώστε στα παιδιά χώρο για να μοιραστούν τους φόβους τους. Είναι φυσικό για αυτά να ανησυχούν, “Θα μπορούσα να είμαι ο επόμενος; Θα μπορούσε να μου συμβεί αυτό;” Ενημερώστε τους ότι μπορούν πάντα να έρχονται σε εσάς για απαντήσεις ή να μιλήσουν για το τι τους φοβίζει.
4. Προσφέρετε στα παιδιά την καθοδήγηση που έχουν ανάγκη
Ειδικά στα μεγαλύτερα παιδιά που η πρόσβαση στο διαδίκτυο είναι κάτι το καθημερινό, δείξτε τους περιεχόμενο, ιστοσελίδες και γενικότερα πηγές που είναι κατάλληλες για την ηλικία τους, που παρέχουν στοιχεία αληθή και επιστημονικώς επιβεβαιωμένα, ώστε να μην καταλήξουν να βρουν παραπλανητικές, λανθασμένες ακόμα και επικίνδυνες πληροφορίες σχετικά με τον νέο κορονοϊό.
5. Δώστε απαντήσεις στις ερωτήσεις/απορίες τους μόνο εάν τις γνωρίζετε
Εάν το παιδί σας ρωτάει για κάτι και δεν γνωρίζετε την απάντηση, πείτε το. Χρησιμοποιήστε την ερώτηση του ως ευκαιρία να μάθετε μαζί. Βρείτε ενημερωμένες, αξιόπιστες και έγκυρες πληροφορίες σχετικά με τον νέο κορονοϊό. Με αυτόν τον τρόπο, μιλάτε με στοιχεία χωρίς να καταφεύγετε σε αερολογίες.
6. Ενημερώστε τα για το πώς θα προφυλαχτούν τα ίδια αλλά και πως θα προφυλάξουν τους γύρω τους.
Το τελευταίο και σημαντικότερο που πρέπει να λάβουμε υπόψη γονείς και εκπαιδευτικοί, είναι η πλήρης ενημέρωση των παιδιών σχετικά με ένα πλήθος συμβουλών και κανόνων από την επιστημονική κοινότητα, που θα τα ευαισθητοποιήσουν και θα τα βοηθήσουν ωστέ να μη νοσήσουν τα ίδια αλλά και να μη διασπείρουν τον νέο κορονοϊό. Το τακτικό και σχολαστικό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό ή με αλκοολούχο διάλυμα, η αποφυγή της επαφής των χεριών με το πρόσωπο (μάτια, μύτη, στόμα), η χρήση μαντηλιού ή του εσωτερικού του αγκώνα κατά τον βήχα ή το φτέρνισμα, η χρήση της μάσκας σε χώρους υψηλού συγχρωτισμού, η παραμονή στο σπίτι σε περίπτωση εμφάνισης ήπιων συμπτωμάτων λοίμωξης, η ενημέρωση του αρμόδιου φορέα σε περίπτωση εμφάνισης πιο σοβαρών συμπτωμάτων και ο περιορισμός των επαφών ειδικά με άτομα υψηλού κινδύνου (παππούδες- γιαγιάδες, άτομα με σοβαρά προβλήματα υγείας), είναι οι βασικοί άξονες μιας υπεύθυνης συμπεριφοράς από μέρους τον παιδιών για το καλό όχι μόνο το δικό τους αλλά και των γύρω τους.
Συνοψίζοντας, είναι σχεδόν βέβαιο πως τα παιδιά θα αντιμετωπίσουν ανησυχία, άγχος και φόβο· συναισθήματα όμοια με αυτά που βιώνουν οι ενήλικες. Κυρίως ο φόβος του θανάτου των ίδιων ή των συγγενών τους είναι από τα πιο συνηθισμένα συναισθήματα που μπορεί να νιώσει ένα παιδί αυτή την ιδιάζουσα περίοδο που διανύουμε. Το κλειδί είναι να μάθουμε στα παιδιά μας να ακολουθούν τις οδηγίες των επαγγελματιών της υγείας, τις συστάσεις της πολιτείας και τις δικές μας υπεύθυνες κατευθυντήριες ώστε να μείνουν ασφαλή τόσο εκείνα όσο και οι γύρω τους.
Συντάκτης: Δήμητρα Πήττα, Εκπαιδευτικός & Επιστήμονας Ψυχικής Υγείας
Βιβλιογραφία
• Coronavirus (COVID-19): Is it Safe to Send Kids Back to School?, kidshealth.org
• Mental health and psychological resilience during the COVID-19 pandemic, euro.who.int
• ΛΟΙΜΩΞΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ κορωνοϊό SARS-CoV-2 | Οδηγίες προφύλαξης , eody.gov.gr
• Coronavirus (COVID-19): Social Distancing With Children, kidshealth.org
• #HealthyAtHome – Healthy parenting, who.int
• Οδηγίες για παραμονή παιδιών και εφήβων στο σπίτι, eody.gov.gr
• Κορωνοϊός και παιδιά με χρόνια αναπνευστικά νοσήματα, iatriko.gr
• CORONAVIRUS GOLDEN RULES FOR PARENTS & CAREGIVERS, unicef.org
• Coronavirus (COVID-19): How to Talk to Your Child, kidshealth.org