Είσαστε γονείς; Έχετε αναρωτηθεί πως επιδρά η χροιά της φωνής σας στα παιδιά σας;
Επιμέλεια: Europalso
Νίνα Καλούτσα υψίφωνος, καθηγήτρια φωνητικής , Μa Κρατικό Ωδείο Τσαϊκόφσκυ της Μόσχας
Σε αυτό το άρθρο θα δώσουμε πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες για πράγματα που είναι μέσα στην καθημερινότητα μας, αλλά που συχνά αγνοούμε τη δυναμική τους στην εξέλιξη και την πρόοδο των παιδιών μας. Πριν από αυτό όμως, θα σας πω μια ιστορία:
Μία μαθήτριά μου, γνωστή πρωταγωνίστρια σήμερα, όταν πρωτοήρθε για μάθημα φωνητικής σε μένα, αρνιόταν να με πιστέψει, όταν της έλεγα ότι έχει πολύ καλή φωνή και ότι μπορεί να διεκδικήσει κεντρικό ρόλο σε μιούζικαλ. Ανέφερε χαρακτηριστικά πως, όταν επιχειρούσε να τραγουδήσει ως παιδί, ο πατέρας της φώναζε: «Σταμάτα με την γαϊδουροφωνάρα!». Το να την βοηθήσω να «στήσει» τη φωνή της από τεχνικής απόψεως, ήταν σχετικά απλό. Το δύσκολο ήταν να πιστέψει στον εαυτό της, ότι πράγματι μπορεί να τα καταφέρει. Εκεί χρειάστηκε πολύ επιμονή από εμένα ότι πράγματι μπορεί να το καταφέρει. Εστιάσαμε στο να φύγει ο εσωτερικός κόμπος που δημιουργήθηκε τότε στο τετράχρονο κοριτσάκι, όταν ο σπουδαιότερος άνθρωπος στον κόσμο, ο πατέρας, ακύρωσε -άθελά του ίσως- με μία του λέξη, όλη την εσωτερική επιθυμία για έκφραση των συναισθημάτων, μέσα από το τραγούδι. Ούτε καν συνειδητοποιούσε -η κατά τα άλλα θαυμάσια ηθοποιός- ότι το «κουβαλούσε».
Λίγη χρήσιμη επιστήμη
Είναι ευρέως γνωστό ότι το αυτί αρχίζει να σχηματίζεται στο έμβρυο κατά τον τέταρτο κιόλας μήνα της κύησης. Η ακοή είναι η πρώτη αίσθηση που αναπτύσσεται. Οι φωνές λοιπόν που ακούει το έμβρυο και κατόπιν το βρέφος, παίζουν τεράστιο ρόλο για την μετέπειτα ζωή του. Κυρίως η φωνή της μητέρας, με την οποία συνδέεται το παιδί για όλη του τη ζωή μέσα από τη μήτρα. Το ηχητικό περιβάλλον, στο οποίο μεγαλώνει ένα παιδί, είναι εξίσου σημαντικό για την ψυχή του, με την καθαριότητα για το σώμα του. Η φωνή της μητέρας, του πατέρα, της πρώτης δασκάλας, χαράζονται βαθιά στο νευρικό του σύστημα. Σύμφωνα με τον διάσημο ΩΡΛ και ερευνητή της φωνής Αλφρέντ Τοματίς οι εμπειρίες αυτές πραγματικά, μεταμορφώνουν τη φωνή του παιδιού. Μετά από πολύχρονες έρευνες απέδειξε ότι το αυτί ρυθμίζεται (κυριολεκτικά καλουπώνεται), σύμφωνα με τις φωνές αυτών των ανθρώπων.
Έτσι, ξαναγυρνώντας στο αρχικό παράδειγμα της ηθοποιού, το παιδί όταν βάλλεται από μία επιθετική φωνή, δημιουργεί ζώνες «τύφλωσης» και αποκλεισμού στο αυτί του. Το αυτί καταργεί τη λήψη ορισμένων συχνοτήτων. Όπως ακριβώς αποστρέφει κάποιος το βλέμμα του μπροστά από ένα ανυπόφορο θέαμα. Αυτή η «ακουστική έρημος», αποτελεί την απαρχή των μελλοντικών μαθησιακών δυσκολιών. Είναι σαν να πέφτει ένα συναισθηματικό πέπλο που περιορίζει το παιδί.
Το αντίθετο ακριβώς συμβαίνει, όταν το ηχητικό περιβάλλον είναι θετικό. Όταν τα πρώτα χρόνια της ζωής του το παιδί ακούει τραγούδια, γλυκές και τρυφερές φωνές με καθαρή άρθρωση, όταν ενθαρρύνεται να τραγουδά, να μιλά και να επικοινωνεί έστω ακαταλαβίστικα, τότε η χροιά της φωνής του γίνεται πιο αρμονική, η ροή του λόγου πιο ρευστή και ο τόνος της φωνής του πιο ζωντανός. «Το τραγούδι είναι η βασιλική οδός που οδηγεί στην ομιλία και τη μάθηση. Ακόμη και τα τραγουδάκια του νηπιαγωγείου αποτελούν μία προσέγγιση των βασικών ρυθμών της γλώσσας και εναποθέτουν λέξεις και φράσεις στο μυαλό των παιδιών, όπως ακριβώς τα ψάρια αφήνουν τα αυγά τους στα ποτάμια. Προετοιμάζουν το έδαφος για τον λόγο.» υπογραμμίζει ο Τοματίς.
Ας έχουν το νου τους λοιπόν οι γονείς που αναθρέφουν παιδιά. Με ποιον τόνο απευθύνονται συνήθως; Πως ηχεί η φωνή τους; Ποιες λέξεις χρησιμοποιούν; Πως είναι η άρθρωσή τους; Σε τι ηχητικό περιβάλλον εκθέτουν τα παιδιά; Τι μουσική ακούν οι ίδιοι και τα παιδιά τους; Ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να μιλούν; Να τραγουδούν; Τραγουδούν όλοι μαζί; Αφιερώνουν χρόνο για να τα ακούν; Ποιες εκπομπές στην τηλεόραση παρακολουθούν τα παιδιά τους;
Μήπως η φωνή των ενηλίκων ηχεί διαρκώς απειλητικά; Ή βραχνή; Ή «καπνισμένη»; Μήπως ηχεί άβουλη ή σπάει; Μήπως ηχεί ένρινα; Και πολλές άλλες περιπτώσεις φωνών που επιδρούν υποσυνείδητα στα μικρά βλαστάρια τους. Με άλλα λόγια η ψυχική διάθεση, στην οποία έχει «κολλήσει» ο γονιός, «περνά» δια μέσω της φωνής και επηρεάζει αρνητικά το παιδί.
Το καλό είναι ότι οποιοδήποτε ηχητικό περιβάλλον μπορεί να βελτιωθεί αισθητά και μία Ειδικός Φωνής μπορεί να βοηθήσει σε αυτό, με πολλούς τρόπους. Μερικές φορές χρειάζεται να βελτιωθεί η φωνή των γονιών. Άλλες φορές, αρκεί απλά να δοθεί μεγαλύτερη σημασία στην μεταξύ τους σύνδεση, με σωστότερη επιλογή της μουσικής και τραγουδιών για τα παιδιά. Έτσι βελτιώνεται η υγιής επικοινωνία των γονιών με το παιδί και το δεύτερο μεγαλώνει αρθρώνοντας, μιλώντας και τραγουδώντας απρόσκοπτα χωρίς εσωτερικούς κόμπους και αποκλεισμούς, οι οποίοι έχουν συχνά ως επακόλουθο –όπως προ είπαμε – μαθησιακές δυσκολίες.
